Βιολόγοι στο Εδιμβούργο πειραματίζονται με αρχαία βακτήρια για να διαπιστώσουν αν μπορούν να βοηθήσουν τα σημερινά φυτά που καλλιεργούμε, κυρίως φυτά που προορίζονται για τροφή των ανθρώπων, να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή και να είναι ανθεκτικά στην αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη και τις ολοένα και περισσότερες και πιο έντονες ξηρασίες.

 

Την έρευνα έχουν αναλάβει επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Heriot-Watt που χρηματοδοτήθηκε με περίπου 600 χιλιάδες ευρώ από το Horizon Europe, μια επιστημονική ερευνητική πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το πρόγραμμα, που ονομάζεται Tolerate και θα έχει διάρκεια τεσσάρων ετών, θα εξετάσει δείγματα παλαιολιθικού εδάφους που εξάγονται από βαθιά κάτω από τον πάγο της Αρκτικής. Τα δείγματα αυτά έχουν ηλικία από μια εποχή που έχει διαπιστωθεί ότι Γη περνούσε μια φάση θέρμανσης παρόμοια με την σημερινή.

«Το έργο στοχεύει να ανακαλύψει εάν τα φυτά, το έδαφος και τα βακτήρια του παρελθόντος μπορούν να βοηθήσουν τις σημερινές καλλιέργειές μας να επιβιώσουν σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο πλανήτη. Η ξηρασία είναι μια ιδιαίτερη ανησυχία. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ξηρασίας, το 47 τοις εκατό της ΕΕ βρίσκεται σε συνθήκες θέρμανσης και το 17 τοις εκατό σε συνθήκες συναγερμού. Οι αποδόσεις των δημητριακών μειώνονται έως και 10 τοις εκατό σε ορισμένες περιοχές» λέει ο Ρος Αλεξάντερ μοριακός βιολόγος στο Heriot-Watt.

Η υποστήριξη

Οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Alfred Wegener στο Bremerhaven της Γερμανίας, οι οποίοι συμμετέχουν στο πρόγραμμα Tolerate, απομόνωσαν το DNA ορισμένων από αυτά τα βακτήρια που έχουν ηλικία από 100.000 έως 200.000 χρόνια. Η ομάδα του Heriot-Watt θα εκτελέσει δοκιμές για να καθορίσει εάν αυτό μπορεί να βοηθήσει τα σημερινά βακτήρια να υποστηρίξουν τα φυτά όταν το νερό είναι σπάνιο.

«Τα βακτήρια παίζουν τεράστιο ρόλο στην υγεία των φυτών. Απελευθερώνουν ενώσεις που μπορεί να βοηθήσουν τα φυτά να διατηρήσουν την υγρασία γύρω από τις ρίζες, να λειτουργούν σαν κόλλα για να βοηθήσουν στη διατήρηση του εδάφους ή να βοηθήσουν τα φυτά να λάβουν τη διατροφή που χρειάζονται. Τα μακράς διάρκειας ζεστά καλοκαίρια στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν οδηγήσει σε αυξημένη πιθανότητα ξηρασίας. Θα χρησιμοποιήσουμε θαλάμους ελεγχόμενης ανάπτυξης πάνω από το έδαφος για να δούμε αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα βακτήρια για να προστατεύσουμε από την ξηρασία το κριθάρι, μια από τις μεγαλύτερες καλλιέργειες της Σκωτίας. Επιπλέον, τα μόρια που παράγουν αυτά τα βακτήρια για να βοηθήσουν στη βελτίωση της διαθεσιμότητας του εδάφους και του νερού στις καλλιέργειες θα μπορούσαν να έχουν πολύτιμες χρήσεις αλλού. Εργαζόμαστε για την παραγωγή αρκετά μεγάλων ποσοτήτων αυτών των μορίων για να δοκιμαστούν σε βιοϊατρικές και βιομηχανικές εφαρμογές καθαρισμού, για παράδειγμα. Η πρόσβαση σε αυτά τα αρχαία δείγματα είναι ένα απίστευτο μπόνους» αναφέρει ο Ρος Αλεξάντερ.

Ο καθηγητής Στίβεν Εουστον ειδικός στη χημεία τροφίμων στο Heriot-Watt αναφέρει: «Είμαστε σε επαφή με αγρότες και ιδιοκτήτες γης σε όλη τη Σκωτία για να προμηθευτούμε δείγματα εδάφους. Τα γεωργικά συστήματα στο Ηνωμένο Βασίλειο και παγκοσμίως αντιμετωπίζουν πολλαπλές πιέσεις. Εάν μπορούσαμε να καλλιεργήσουμε καλλιέργειες τροφίμων όπως το κριθάρι σε εκτάσεις που είναι επί του παρόντος ακατάλληλες για τη γεωργία λόγω θεμάτων όπως η ξηρασία, θα υπήρχαν τεράστια οικονομικά και κοινωνικά οφέλη».